بررسی انتقادی گزارش کاپلستون از نظریة مُثل افلاطونی

فردریک کاپلستون، برای اهل فلسفه، چهرة شناخته شده ای است و نام وی «یک دوره تاریخ فلسفه» را با یازده جلد تداعی می کند که جزو منابع معتبر دانشگاهی است. کاپلستون، فصلی از جلد اول اثر خود را به گزارش نظریة مُثل اختصاص می دهد. او پس از مقدمه ای کلیدی و معرفی تلقی مرسوم از نظریة مُثل، می کوشد با استناد به متن برخی محاوره های افلاطون و بهره گرفتن از سخنان ارسطو، به تقریر نظریة مُثل بدانگونه که افلاطون واقعاً مدعی است بپردازد. اما به نظر می رسد گاهی نیت نیک کاپلستون با محتوای تقریر، او همخوانی ندارد.  بخشی از این نوشته با بازنگری پاره هایی از گزارش کاپلستون، نشان می دهد که مورخ از آغاز به روایتی شبه ارسطویی از نظریة مُثل روی می آورد: طبق این روایت، مُثل کلّیات قائم به ذات خود هستند. لذا گزارش کاپلستون را ذهنیت «یکی بودن کلّی با مثال» سایه می افکند که البته بخشی از تعلیم ارسطو نیز همین مطلب است. ضمن تحلیل رویکرد و تلقی کاپلستون، می کوشیم تا همانندی گزارش کاپلستون با روایت ارسطو را نشان دهیم و مواضعی از آن گزارش را با لحاظ مبانی خود افلاطون، بررسی یا مورد تردید قرار دهیم. افزون بر این، در نوشتة کاپلستون و ترجمة فارسی آن نیز ضعف هایی راه یافته است که طی بحث به برخی از آنها اشاره می کنیم.